lunes, 25 de julio de 2016

HASTA LAS NARICES DE LA ESO

Estamos a mediados del verano. Mientras muchas familias chapotean con sus hijos en mares y piscinas varios, otros padres nos dedicamos a la infame labor de ayudar y soportar las tareas escolares de las asignaturas suspensas de nuestros hijos en la ESO. Y como llega ya un momento en que, aún siendo docente, uno se pasa meses callado, hoy ya no aguanto más y voy a empezar a "rajar" contra la organización de esta etapa educativa que ya sus siglas llevan un alto grado de indefinición y de auténtica memez en nuestro sistema educativo: LA EDUCACIÓN SECUNDARIA OBLIGATORIA = ESO.

Y precisamente, ¿qué es ESO, o como ya decimos habitualmente, "la ESO"? Pues una etapa O-BLI-GA-TO-RIA (quiero remarcar esto porque a muchos docentes se les olvida) en la que metemos a TODOS los alumnos entre 12 y 16 años, pudiéndose prolongar hasta los 18-19 si han repetido algún curso en Primaria o en la propia etapa, cosa que es bastante probable ya que la cantidad de bobadas que los muchachos y muchachas españoles tienen que estudiar hace que los índices de fracaso escolar aumentan irremisiblemente.

Os pongo mi caso, con un hijo de 15 años repitiendo 3º de "ESO" y que desde que entró en el instituto con 11 años (sí, ¡¡11!!, porque nació en noviembre y cuando empezó 1º de "ESO" aún tenía 11) lleva aumentando el número de asignaturas suspensas porque nadie en su sano juicio da un golpe en la mesa y se para a ayudar a aquellos chavales y chavalas que no salen adelante y que siguen haciendo engordar las cifras de ese fracaso escolar que nos avergüenza.

Y con esto me refiero a muchos docentes de esta etapa que están ahí porque una vez terminada su carrera y con su título de Licenciatura bajo el brazo, no podían dedicarse a lo que realmente deseaban, así que acabaron presentándose a una oposición sin ningún tipo de preparación pedagógica ni didáctica que, en caso de aprobarlas, me garantizan un puesto de trabajo de por vida para dar clase a manadas de adolescentes con las hormonas revolucionadas y cobrando mensualmente unos 2500 euros por dar 18 horas lectivas. Así que, ¡¡menudo chollo!! 

No digo que haya docentes con vocación, que los hay y los conozco y son valorados por sus alumnos. Pero ahí está el quid: que si no presentas tus contenidos con un mínimo de motivación para esos adolescentes, malamente estarán a gusto, sus alumnos tampoco, las familias hartas y literalmente, ya la hemos "cagao".

Pero volvamos al caso de mi hijo. Repite 3º y de nuevo ha vuelto a suspender bastantes asignaturas. Pase lo que pase en septiembre, pasará a 4º de ESO porque ya ha repetido. Entiendo que cuando un chaval REPITE el centro debe programar unas actividades de refuerzo para evitar el fracaso de ese alumno. Pues no. A pesar de hablar con tutor, jefe de estudios, profesores y profesoras varias, la conclusión final que como padre sacas es que "o hace lo que le mandamos o suspenderá". Es decir, el alumno que se amolde a lo que proponen los profesores y no al revés. Ellos se defienden con argumentos como "hay que seguir el currículum, la ley está así", etc. Yo hago otra lectura: a mí me da mucho "chollo" adaptar los contenidos y si él no pone de su parte yo no voy a hacer nada. Así nos va, es decir, papá o mamá en cuestión, búscate la vida que tu hijo es tuyo.

Es cierto que como padres tenemos la responsabilidad de estar encima de nuestros hijos, pero en mi caso, al ser docente, y ver la cantidad de trabajo que ha llegado a casa para hacer en dos meses y que se supone es de RECUPERACIÓN o bien me hago yo un master en las asignaturas en cuestión o bien voy al instituto, "monto el pollo" y digo que o empiezan a coordinarse y a reflexionar sobre lo que están haciendo o conmigo que no cuenten.

Pongamos un ejemplo de esos trabajos. Asignatura: Educación Plástica y Visual. Viendo la primera hoja con las instrucciones sacas la conclusión de que quieren hacer a tu hijo poseedor del Premio Nacional de Arquitectura o algo así porque la exigencia es extrema. Copio literal lo que dice, con comentarios entre paréntesis o mayúsculas:

"Todos os alumnos e alumnas coa materia suspensa deberán realizar láminas durante as vacacións. As láminas están a disposición do alumnado para que fagan fotocopias na conserxería do Centro (??!!). Estas láminas deberán entregarse na convocatoria extraordinaria de setembro, ao comezo do exame. É condición INDISPENSABLE a súa realización, tanto para a preparación das probas como para acadar unha avaliación positiva na mesma".

"A data dos exames será publicada polos medios dispostos no Centro (taboleiro de anuncios, páxina web). O material que se debe traer ao exame de setembro é o mesmo que o utilizado durante o curso e o necesario para a correcta realización das láminas, tanto para os exercicios de debuxo técnico (escuadra, cartabón, compás, portaminas, goma, regra para medir...), como para os de debuxo artístico (lápiz de grafito, de cores, rotuladores, ceras, etc.)" (Con este párrafo ya es para ir al Departamento y decirles 4 cosas porque yo es que no doy crédito).

Pero aún queda más:

"Os exercicios realizaranse seguindo as instrucións que veñen en cada unha delas e, en todo caso, seguindo as directrices dadas no seu momento en clase para resolvelos. Nelas valorarase o emprego correcto dos instrumentos de debuxo técnico, a correcta aplicación dos conceptos estudados, o trazado EXACTO das construcións pedidas e a limpeza na presentación. Na parte artística terase en conta o correcto emprego de materiais, a creatividade e a procura de recursos imaxinativos nas composicións, así como a limpeza e acabado dos traballos"

Las láminas en cuestión hay que hacerlas en folios blancos pero siguiendo las normas que figuran en la imagen que os pongo ahora


Ahí véis unas medidas a seguir que van la milímetro y que generan 6 cuadriláteros donde se realizan los ejercicios en cuestión para posteriormente modificarlos según el tamaño de dichos ejercicios. Ahora os pondré dos de esos ejercicios para que os fijéis en su grado de dificultad que, todo sea dicho, me parece elevadísimo para una RECUPERACIÓN de 3º de Enseñanza Secundaria O-BLI-GA-TO-RIA (insisto en esto!!)



A mayores de estas láminas hay unas 15 más con todo tipo de figuras a realizar: ovoides, tangentes, octógono estrellado, pentágonos... y los más variopintos polígonos y formas que EN MI VIDA de estudiante realicé, y menos en una enseñanza O-BLI-GA-TO-RIA

Yo intenté hacer la primera y os aseguro que entre que tracé los cuadriláteros con la medida exacta (8 x 7,9 cm, que "manda carallo" con el milímetro que falta pero así lo pone en las "normas") y me puse con regla, escuadra y cartabón a hacer paralelas tardé más de 2 horas. Multipliquen ustedes y me dirán si un chaval o chavala de 15 años se puede sentir motivado con esto.

Y ahí no se acaba la cosa, porque luego tiene láminas de dibujo artístico que también tiene que entregar y después, en septiembre, hacer el examen, con lo que la entrega del trabajo del verano NO TE GARANTIZA aprobar la asignatura que, para más INRI, es el último curso en que es obligatoria y, por mucho que me digan algunos, no deja de ser Ed. Plástica.

Pues esto con el resto de las asignaturas suspensas. Matemáticas, con una cantidad ingente de ejercicios que hoy en día resolvemos con un botón en la calculadora; Física y Química, lo mismo; Tecnología pues... qué queréis que os diga en una generación que su arma de trabajo es la tablet o el móvil y aquí les enseñan palancas y alzados de frente, perfil y no sé que más...

¿A dónde quiero llegar con todo esto? Siento haber puesto como ejemplo la asignatura de Plástica. No conozco a la profesora que le mandó esto a mi hijo y no dudo de su profesionalidad. Pero, ¿de verdad es necesario todo esto para aprobar en septiembre? ¿De verdad que "la ESO" tiene que fomentar el fracaso escolar de los alumnos o, por el contrario, debería servir para orientar vocaciones, buscar caminos de futuro y formar CIUDADANOS que elijan libremente? Durante el curso escolar he ayudado a mi hijo a realizar trabajos de investigación por Internet y yo, amante de la Historia y la Geografía, sigo sin entender PARA QUÉ un alumno de 15 años tiene que saber que en los Tercios de Flandes hubo soldados gallegos, entre otras cosas. Es lógico que tengan que leer, que investigar, que aprender a interpretar un gráfico, un mapa, a sacar conclusiones de un texto histórico, a reconocer el estilo de una obra de arte... Pero insisto, ¿es necesario crear toda esta ansiedad en los alumnos, en las familias? Y lo que es peor aún. ¿Qué garantías tengo como padre de que mi hijo, si estuviese escolarizado en otro centro educativo no ya de España, sino en la misma Galicia, hubiese sido evaluado con los mismos criterios que el centro en el que está? Creo firmemente que si viviésemos en cualquier pueblo o villa del rural, en Padrón, en Ordes, en Guitiriz o en Xinzo de Limia, que mi hijo hoy no hubiese sacado las notas que sacó porque no se respeta la EQUIDAD a la hora de evaluar; me refiero exactamente a ¿QUÉ TIENE QUE SABER UN O UNA ADOLESCENTE DE 3ª DE ESO PARA QUE SEA EVALUADO POSITIVAMENTE Y CONTINÚE SUS ESTUDIOS? ¿Puede realmente especificarlo alguien con esta ley educativa que tenemos?

Yo sé que esta entrada no le gustará a muchos docentes, sobre todo de Secundaria. Pero realmente como padre (y con los conocimientos del sistema que me da ser también docente) opino que el verdadero problema de nuestro sistema educativo está precisamente en esa etapa, en "LA ESO". Porque hay que cambiar muchos enfoques y mentalidades en el profesorado, en los centros educativos, en la sociedad, para no convertir esos 4 años en un auténtico suplicio para todos. ¿De qué me vale a mí como docente de Primaria innovar en mis aulas si luego llegan mis alumnos a "LA ESO" y se encuentran con esto? Así que si alguna autoridad educativa o algún inspector o inspectora con un poco de criterio lee esto, que reflexionen. Mientras, las familias estaremos aguantando que nuestros hijos e hijas puedan pasar el verano lo mejor que puedan, aún con asignaturas suspensas y por supuesto, ayudándoles hasta donde nos sea posible.




4 comentarios:

  1. Hombre Alfonso, si nos ponemos así, yo me pregunto para qué tuve que aprender estadística en mi carrera, a hacer derivadas, microeconomía, macroeconomía y como siga haciendo la lista, te pongo aquí todas de la carrera. Individualmente esas asignaturas igual no me aportaron ningún conocimiento que use en mi vida profesional ahora, pero no cabe duda de que globalmente, el conjunto de ellas cambiaron mi mente.

    Con la ESO pasa igual, quizás individualmente las asignaturas o sus contenidos pueden parecer inútiles, pero contibuyen al desarrollo de la mente. Los ejercicios de mates a mano (aunque luego todos usemos la calculadora) agilizan la mente, por ejemplo. Yo en tecnología aprendí muchas cosas, que luego no he usado para nada, pero fijo que mis compañeros que luego se dedicaron a la construcción o los que fueron a la universidad e hicieron ingenierías si lo usaron. Lo que aprendes en la ESO es una base para luego el bachiller, y el bachiller te prepara para la universidad. El saber no ocupa lugar!

    Me sorprende mucho esta entrada viniendo de tí, un profesor del que no dudo su profesionalidad o su entrega....creo que te dejaste llevar por la vena de padre...

    Un saludo!

    ResponderEliminar
  2. Pues, ¿qué quieres que te diga? Yo cuando estudié BUP me enseñaban cosas totalmente absurdas que NUNCA utilicé, y lo de arriba, jamás de los jamases. Es más, no creo que me abran más la mente, lo que hacen es desmotivarme.
    No se puede tener a un alumno de ESO haciendo ejercicios absurdos cuando su mente corre más rápido que la de muchos de los que le dan clase y su comunicación está centrada en un teclado, o se cambian metodologías de enseñanza o nuestro sistema educativo siempre será un fracaso.
    ¡¡Y me quedé corto!! Porque hay más asuntos que implican ya a mi hija que empezará 5º de Primaria, que está en un colegio que trabajan de cine, pero llegará al instituto y estas maneras de enseñar arcaicas la desmotivarán. Fíjate el comentario que dejó mi amigo Eduardo en facebook: estas láminas las hizo él hace ¡¡30 años!! en 1º de FP, así que...

    Gracias por opinar ;)

    ResponderEliminar
  3. http://www.lavozdegalicia.es/noticia/educacion/2016/08/02/nino-vale-suspensos/0003_201608G2P13993.htm

    Este es el quid, amigos y amigas lectores

    ResponderEliminar
  4. Este comentario ha sido eliminado por un administrador del blog.

    ResponderEliminar